Yunanistan'ın Ege adalarındaki liman genişletme planları Türkiye'yi kızdırabilir

Yunanistan Varlık Geliştirme Fonu (TAİPED), komşusu Türkiye ile uzun süredir anlaşmazlıkların merkezinde yer alan Ege adaları da dahil olmak üzere ülke genelindeki 17 limanın altyapısının iyileştirilmesi ve modernizasyonu için 110 milyon avro (121,35 milyon dolar) ayırdı.

Türk medya kuruluşları, projenin , 101 yıl önce Ağustos ayında Türkiye Parlamentosu tarafından onaylanan Lozan Antlaşması'na aykırı olduğunu söylüyor. Antlaşma, I. Dünya Savaşı'nın ardından iki ülke arasında yaşanan sert çatışmanın ardından paylaşılan Ege adalarında hiçbir deniz üssü ve tahkimat kurulmayacağını söylüyor.

Yunan yetkililer, projenin, Türkiye ile Yunanistan arasındaki bağların iyileşmesi sayesinde vize koşullarının kolaylaştırılmasıyla bu yıl Türk turistler için popüler bir destinasyon haline gelen adalar arasındaki ulaşımı kolaylaştırmak için elzem olduğunu söylüyor. Medyaya göre projenin amacı "adaların güvenliğini ve bağlantısını iyileştirmek". Medya raporlarına göre proje, Girit'ten Lipsi ve Kastellorizo'ya kadar adalarda genişleme ve iyileştirme çalışmalarını kapsıyor.

Kurtuluş Savaşı'nda Yunan işgalcileri püskürttükten sonra, Türkiye'nin o zamanki yeni cumhuriyeti, ülkenin batı kıyısına yakın mesafede bulunan adaların mutlak bir şekilde askerden arındırılmasını istedi. Lozan'da imzalanan antlaşma, daha önceki Türk askerden arındırma taleplerinin bir sonucuydu.

Yunanistan, Lozan'dan on yıldan fazla bir süre sonra imzalanan 1936 Montrö Sözleşmesi'nin askerden arındırma statüsünü değiştirdiğini iddia ederken, Türk tarafı bunun doğru olmadığında ısrar ediyor.

Özellikle Yunan ordusunun Türk karasularına yönelik yasadışı müdahaleleri ve son on yıllarda iki ülkenin savaş uçaklarının birbirleriyle it dalaşına girmesiyle yaşanan gerginlik nedeniyle iki ülke arasında bu konuda sık sık anlaşmazlıklar yaşanıyor.

Düzensiz göç, Kıbrıs sorunu, enerji araştırmaları ve Ege'deki toprak egemenliği konularında yaşanan uzun süreli gerginliğin ardından Türkiye ve Yunanistan, ilişkilerinde kırılgan bir normalleşme için güven artırıcı adımlar atarken, ilişkiler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Aralık ayında Atina'ya yaptığı tarihi ziyaretle yeni bir döneme girdi.

Ziyarette taraflar arasında dostluk bildirisi, Ege'nin kuzeyindeki 10 Yunan adasında Türk vatandaşlarına 7 güne kadar vize kolaylığı sağlanması ve Yunanistan'a düzensiz göçmen akışının azaltılması konularında görüş alışverişinde bulunuldu.

Her iki taraftaki yetkililer olumlu iklimin sürdürülmesi konusunda kararlılıklarını dile getirseler de, sorunlar uzun süredir devam ediyor ve köklü bir geçmişe sahip. Taraflardan hiçbiri sürecin, özellikle Ege'de Türk ve Yunan jetlerinin yakın zamana kadar sık ​​sık çatışmalara girdiği bölgede, çalkantısız ilerlemesini beklemiyor.

Ocak ayının başlarında Ankara ve Atina'nın Washington ile savaş uçakları konusunda anlaşmaya varmaları, bölgede yeni çatışmaların yaşanabileceği endişelerini gündeme getirmişti.

Ankara, komşusunu, özellikle 1960'lardan bu yana savaş sonrası anlaşmaları ihlal ederek, tartışmalı Ege adalarında askeri varlık oluşturma konusunda Türkiye ile bir silahlanma yarışına girmemesi konusunda defalarca uyardı.

Yunanistan'ın ABD'den F-35 savaş uçağı satın alması ve savunma bütçelerinin artırılması, Doğu Akdeniz'deki Türk çıkarlarının korunmasına karşı koymak içindir. Yunanistan, adaları Türkiye'den gelebilecek olası bir saldırıya karşı savunması gerektiğini söylüyor, ancak Türk yetkililer, adaların sürekli askerileştirilmesinin Ankara'nın adaların mülkiyetini sorgulamasına yol açabileceğini söyledi.

Erdoğan, geçen Mayıs ayında Ankara'da Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsokatis ile yaptığı görüşmenin ardından iki ülke arasında "çözülemez" sorun olmadığını belirtti ve iki lider ilişkilerin durumunu överken ikili bağları daha da geliştirme sözü verdi. "Yapıcı ve olumlu bir görüşme yaptık ve Türkiye-Yunanistan ilişkilerindeki sorunları görüştük. Sorunları diyalog yoluyla çözeceğiz."

Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, geçen hafta yaptığı açıklamada, iki bakanın Kıbrıslı Rumların bölünmüş Kıbrıs'a yönelik saldırılarını durdurmak için Türkiye'nin başlattığı barış harekâtının yıl dönümünde yaptığı kışkırtıcı açıklamalara rağmen Yunanistan ile güven artırıcı adımların sürdüğünü söyledi.