Suudi Arabistan'ın Vizyon 2030'u Türk firmalarına yeni seçenekler sunuyor
Suudi Arabistan hükümetinin ortaya koyduğu iddialı "Vizyon 2030", program kapsamındaki projelerin yeni yatırım pencereleri açması nedeniyle Türk firmaları ve iş insanları için önemli bir fırsat olarak öne çıkıyor.
Suudi Arabistan bu planla ülkeyi sosyal, kültürel ve ekonomik olarak dönüştürmeye ve bölge için bir çekim merkezi haline getirmeye hazırlanıyor.
Suudi Arabistan hükümeti tarafından 25 Nisan 2016'da açıklanan Vizyon 2030 girişimi, Neom gibi megakent projeleri, altyapı çalışmaları, Dünya Kupası ve Suudi Arabistan'da düzenlenecek 2029 Asya Kış Oyunları gibi küresel etkinliklerden kaynaklanan projelerin inşası ile sağlık, eğitim ve kamu hizmetlerinin inşasını kapsıyor.
500 milyar ila 1 trilyon dolar arasında değere sahip ekonomik kalkınma planı, ülkeyi birçok alanda dönüştürmeyi hedefliyor.
2017 yılında kurulan Ulusal Özelleştirme Merkezi (NCP), kamusal altyapı ve hizmetleri iyileştirmek ve sürdürülebilir kalkınmaya katkıda bulunmak amacıyla yerel ve uluslararası özel sektör potansiyelini Suudi Arabistan'a çekmek amacıyla faaliyetlerini sürdürüyor.
Türk şirketleri de bu büyük yatırımlardan pay almak için Salı günü başkent Riyad'ı ziyaret etti.
Ziyaret kapsamında, NCP ile işbirliği yaparak Türk firmalarının bölgedeki yatırım potansiyeline ortak olmak üzere temaslarda bulunması hedefleniyor.
Türk şirketleri, NCP aracılığıyla düzenlenen toplantılarda Suudi Arabistan Yatırım, Ulaştırma, Sağlık, Çevre, Su ve Tarım Bakanlıklarının üst düzey yetkilileriyle görüşecek.
Bakanlıkların üst düzey yetkilileri, bu alanlarda gerçekleştirilecek projeleri Türk şirketlerine anlatacak, karşılıklı değerlendirmeler ve ikili görüşmeler yapılacak.
Türk şirketleri, gerçekleştirilecek yatırımların finansmanı konusunda da Suudi bankalarıyla temaslarda bulunacak.
Aynı zamanda, ülkede iş yapmış Kanada, ABD ve İngiltere gibi küresel şirketlerle ikili görüşmeler ve fikir alışverişleri düzenlenerek, Türk şirketleriyle gelecekte kurulacak ortaklıkların temelleri oluşturulacak.
Güçlü ortaklıklar
Türkiye Yatırım Ofisi Suudi Arabistan Danışmanı Cüneyt Sarıçimen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin inşaat sektöründe güçlü bir ülke olduğunu ve Suudi Arabistan'da yaklaşık 10 yerleşik şirketin bulunduğunu söyledi.
Türkiye'nin savunma endüstrisinde Suudi Arabistan'da güçlü bir varlığı olduğunu vurgulayarak, Türk savunma devi Aselsan'ın zaten orada bulunduğunu ve savunma firmaları Roketsan ve Baykar ve BT firma CTech'in bölgedeki girişimlerine devam ettiğini kaydetti.
Yetkili, Türk firmalarını Suudi Arap şirketleriyle ortaklık kurarak özel sektörde çalışmaya teşvik ettiklerini ve büyük ve manevra edilebilir Türk şirketlerinden Suudi Arabistan'daki güçlü ortaklıklarına devam etmelerini istediklerini söyledi.
Sarıçimen, Türk ilaç üreticisi Abdi İbrahim'in birkaç ay önce ülkede ilaç alanında ortaklık kurduğunu, şirketin Cidde'de girişimlerde bulunacağını söyledi.
Otomotiv, inşaat sektörleri
Sarıçimen, Suudi Arabistan'da birçok sektörde çeşitli seviyelerde fırsatlar bulunduğunu belirterek, Türkiye'nin ülkedeki otomotiv sektöründeki tecrübesini kullanabileceğini söyledi.
Türkiye'nin, Türk şirketlerinin ülkede ortaklık kurmasını sağlayarak Suudi Arabistan pazarındaki varlığını artırmayı hedeflediğini belirten Öztürk, Suudi hükümetinin bu yönde çok güçlü teşviklere sahip olduğunu ve yerli ve yabancı şirketler arasında rekabette eşitliği sağlamaya çalıştığını kaydetti.
Ülkede yatırım için "çok büyük bir pasta" olduğunu vurgulayan Suudi Arabistan'ın Vizyon 2030 çerçevesinde yaklaşık 3 trilyon dolarlık yatırım çekmeyi hedeflediğini kaydetti.
"Hem devlette, hem özel sektörde Türkiye ile çalışma arzusunu her açıdan ön planda tuttuklarını görüyoruz" dedi.
Türk şirketlerinin 2023'te Suudi Arabistan'dan yaklaşık 3 milyar dolarlık ihale aldığını ve bunun artması beklendiğini söyleyerek, Türk şirketlerinin kitle konut, havaalanı, hastane ve okul inşaat projelerine katılabileceğini vurguladı.
Vizyon 2030
Suudi Arabistan'da Vizyon 2030 planı kapsamında 13 bölgede çok sayıda proje hayata geçirilecek.
Suudi Arabistan'ın 12 şehrinde yaşam kalitesini iyileştirmek ve ekonomik kalkınmayı hızlandırmak amacıyla yatırımcılar ve şirketler çeşitli alanlarda iş kurmaya ve istihdam yaratmaya teşvik edilecek.
Ülkenin kuzeyindeki El-Cevf kentinde kurulan rüzgar santralleri ve güneş panelleri, 2030 yılına kadar ülkenin toplam enerji kaynaklarının yüzde 50'sinin yenilenebilir enerjiye dönüştürülmesi planının bir parçası.
Suudi Arabistan'da nükleer enerji sektörünün gelişmesine katkı sağlayacak olan Düşük Güçlü Araştırma Reaktörü Projesi, nükleer bilimlerin gelişmesine olanak sağlayacak.
Ülkenin doğusundaki Kral Selman Enerji Parkı, enerji sektöründe büyük bir atılım sağlayacak ve temiz enerji teknolojilerinin kullanımını teşvik edecek.
AlKhafji Tuzdan Arındırma Tesisi, bölgenin su ihtiyaçlarını yenilikçi ve sürdürülebilir bir şekilde karşılayan dünyanın en büyük güneş enerjili tuzdan arındırma projesi olarak biliniyor. Tesis, günde 90.000 metreküpe kadar tatlı su üretme kapasitesine sahip.
Suudi Arabistan'a yatırımcı çekmek amacıyla ülkede 5 özel ekonomik bölge kurulması planlanıyor.
Ülkenin rekabet gücüne destek olacak proje, endüstriyel kalkınmayı ve ekonomik büyümeyi güçlendirerek istihdam sağlayacak.
Qiddiya City projesi bölgeyi küresel bir eğlence, spor ve kültür merkezine dönüştürmeyi amaçlıyor. Uluslararası spor mekanları, konser ve eğlence mekanları ve spor ve sanat akademileri içerecek.
Başkent Riyad'ın kuzeybatısında yer alan Diriye şehri, yaklaşık 62 milyar dolarlık kalkınma projesiyle gezi, yaşam, iş ve alışverişin eşsiz merkezi haline gelecek.
Mohammed Bin Salman Kâr Amacı Gütmeyen Şehir, benzeri görülmemiş bir şehir olarak tasarlandı. "Misk Şehri" olarak da adlandırılan şehir, ofisler, eğitim kurumları, sanat ve spor tesislerinin yanı sıra konut alanları ve oteller içerecek.
Kültür ve sanat
Riyad Sanat Girişimi, Suudi Arabistan'ın başkentini duvarları olmayan bir sanat galerisine dönüştürmeyi, şehir hayatına katkıda bulunmayı ve ekonomiyi canlandırmayı amaçlıyor.
Yeni Murabba projesinin bir parçası olarak Riyad şehrinin 19 kilometrekarelik (7,33 mil kare) yeni bir bölgesi inşa edilecek. Şehrin merkezinde bulunan Mukaab adlı mimari yapı kültürel ve turistik bir cazibe merkezi haline gelecek.
2019 yılında başlatılan Kral Selman Parkı Projesi ile İslam üslubunda düzenlenecek bahçeler, kuş ve kelebeklerin yer aldığı bir alanla dünyanın en büyük kent parkı inşa edilecek.
Yeşil Riyad projesi, Riyad'ı 2030 yılına kadar "yeşil bir vahaya" ve dünyanın en yaşanabilir 100 şehrinden birine dönüştürmeyi amaçlıyor. Şehirde 7,5 milyon ağaç olacak.
NEOM adı verilen proje kapsamında insan ve doğanın buluşması ön planda tutularak sürdürülebilir yaşam teşvik edilecek.
Yaklaşık 30 kilometrekarelik (11,5 mil kare) bir alana kurulacak olan "The Line" adlı fütüristik şehir, yenilenebilir enerjiye dayalı akıllı şehir konseptine uygun olarak tasarlanacak.
Aynı bölgedeki Trojena Dağları sürdürülebilir dağcılık turizmini canlandıracak, Kızıldeniz'e açılan kapı niteliğindeki Sindalah Adası ise turistler için lüks bir destinasyon olarak tasarlanıyor.
Kızıldeniz kıyısında yüzen liman kenti olması planlanan Oxagon, entegre lojistik merkezi ve ileri üretim tesislerine sahip olacak.
Rua Al Madinah adlı şehir projesi, Medine'yi modern bir kültürel destinasyona dönüştürecek. Proje, şehrin hacıları ağırlama kapasitesini 2030 yılına kadar 30 milyona çıkarmayı hedefliyor.
Kuba Mescidi Projesi, mevcut caminin genişletilmesinin yanı sıra 57 tarihi mekanın geliştirilmesi ve restore edilmesini de kapsıyor.
Suudi Arabistan'ın ilk UNESCO Dünya Mirası Alanı olan Al-Ula projesi, bu olağanüstü bölgenin dünyaya açılmasına ve olağanüstü doğal ve tarihi karakterinin korunmasına yardımcı olmak amacıyla arkeoloji, turizm, kültür, eğitim ve sanat alanlarında girişimler içerecek.
Sürdürülebilir yaşam
2017 yılında inşasına başlanan Rabigh Arıtma Tesisi, şebeke suyunun tüketimine katkı sağlamanın yanı sıra su kıtlığıyla mücadeleye de öncülük ediyor.
Ülkenin ilk elektrikli araç markası Ceer, uluslararası ve yerel yatırımları çekecek, yerel istihdam olanakları yaratacak ve Suudi Arabistan'ın ekonomik büyümesine katkı sağlayacak yeni bir sektörü ülkeye kazandırmaya hazırlanıyor.
ROSHN konut projesi, 2030 yılına kadar ülke nüfusunun %70'inin ev sahibi olması hedefiyle 2020 yılında hayata geçirildi. Projenin gayrimenkul ve altyapı sektörlerine olumlu katkı sağlaması bekleniyor.
UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Cidde Tarihi Bölgesi projesi, Cidde'nin tarihi merkezini yenileyerek kültürel ve sanatsal bir merkeze dönüştürmeyi amaçlıyor.
Suudi Arabistan'ın Asir bölgesindeki dağlık bir alan olan Soudah'ın gelişimi için oluşturulan proje, bölgenin eşsiz kültürel mirasını korumayı, macera ve kültür turizmini entegre etmeyi ve yerel topluma ekonomik katkı sağlamayı amaçlıyor.
Soudah Hills projesi, bölgenin geleneksel mimari tarzlarını yansıtacak ve bölgenin hem kültürel hem de peyzaj mirasını tanıtacak şekilde tasarlandı.
Proje kapsamında 2033 yılına kadar 2 bin 700 konaklama tesisi, bin 336 konut ve 80 bin metrekare (861 bin 112 feet kare) ticari alan yer alacak.