Uzmanlar: Trump'ın melodisi Türkiye'yi Avrupa güvenliği açısından önemli hale getirebilir

Brüksel merkezli uzmanlar, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna savaşına ve daha geniş kapsamlı Avrupa güvenliğine yönelik yaklaşımının, Türkiye'nin kıtanın savunma kabiliyetlerindeki rolünü artırabileceğini söylüyor.

Trump yönetimi, geçen ay göreve geldiğinden bu yana Ukrayna ve Avrupa'ya yönelik ABD politikasında şaşırtıcı bir hızla tersine dönüş yaptı ve bu durum, Avrupa müttefiklerinin potansiyel bir eylem için çabalamasına neden oldu.

Münih Güvenlik Konferansı'nda Ukrayna'daki savaşın ABD arabuluculuğunda AB'yi sürecin dışında bırakan müzakerelerle çözüleceği yönündeki açıklamalar, NATO üyesi olmayacak Ukrayna'ya Avrupa müttefiklerinin güvenlik garantisi vermesinin beklenmesi Brüksel'de endişeye yol açtı.

Bu gelişmeler üzerine Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Münih konferansının hemen ardından 17 Şubat'ta Paris'te bir zirve topladı.

AB yönetimi, NATO, İngiltere, Almanya, İtalya, Polonya, İspanya, Hollanda ve Danimarka'dan liderlerin katıldığı zirve, Avrupa'nın güvenlik çerçevesi için yeni bir aşamaya ilişkin tartışmaların başlangıcı oldu.

NATO'nun ikinci büyük ordusuna sahip Türkiye'nin katılmaması dikkat çekti.

Türkiye'nin NATO'daki 73 yılı

Avrupa Politika Merkezi adlı düşünce kuruluşunun kıdemli analisti Amanda Paul, "ABD'nin Avrupa'da konuşlu güçlerini çekme tehditleri göz önüne alındığında, Türkiye'nin katkıları kıtanın güvenliği ve istikrarı için giderek daha hayati önem taşıyacak" dedi.

Türkiye'nin NATO üyeliğinin 18 Şubat'ta kutlandığına dikkat çeken Paul, ittifaka katılımın stratejik bir karar olduğunu vurguladı.

"Türkiye, 73 yıldır İttifak'ın önemli ve değerli bir üyesidir" dedi.

"Avrupa'da ve Afganistan ve Irak dahil olmak üzere diğer yerlerde NATO misyonlarına ve operasyonlarına en çok katkıda bulunan ilk beş ülke arasında yer aldı. Diğer birçok NATO üye devletinin aksine, Türkiye silahlı kuvvetlerine yatırım yapmaya devam etti. ABD'den sonra NATO'nun ikinci büyük askeri gücüdür ve modern silahlarla donatılmıştır."

Ayrıca "Türkiye'nin İttifak'ın hem Güney hem de Doğu Avrupa'daki savunma ve caydırıcılık çabalarında kilit bir rol oynadığını" ve NATO'nun küresel operasyonlarına önemli bir katkıda bulunmaya devam ettiğini belirtti.

Paul, Türkiye'nin Kosova'daki NATO KFOR misyonuna en fazla katkı sağlayan ülkeler arasında yer aldığını ve bu operasyonda liderlik rolünü üstlendiğini belirtti.

"Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Avrupa güvenliğinin sağlanmasında diğer müttefiklerle birlikte önemli bir rol oynamaya devam ediyor" dedi.

Türkiye'nin öneminin Trump yönetiminin politikalarına yanıt olarak artacağını vurgulayan kıdemli analist şunları ekledi: "Birçok Avrupa ülkesi yetersiz askeri kapasiteye sahip ve yıllardır kendi güvenliklerine yatırım yapmıyorlar (Türkiye'nin aksine). Aynı zamanda AB, Avrupa'nın askeri kapasitelerini artırmak için Türkiye ile güvenlik ve savunma iş birliğini güçlendirmeye başlamalıdır.

"Türkiye, şimdiye kadar Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği (PESCO) da dahil olmak üzere Avrupa'nın savunma kapasitesini artırma çabalarının dışında bırakıldı ki bu inanılmaz derecede dar görüşlü bir tutumdur."

Savaşta evrim

Brüksel Yönetim Okulu'nda uluslararası ilişkiler profesörü ve Belçika başbakanının eski danışmanı olan Koert Debeuf, Münih Güvenlik Konferansı'ndaki olaylara atıfta bulunarak, "Açıkçası, AB'nin bu hafta biraz şokta olduğunu düşünüyorum." dedi.

Debeuf, AB'nin Trump yönetiminin bu kadar sert bir duruşuna hazırlıklı olmadığını ve şimdi stratejisini ve rolünü yeniden değerlendirme sürecinde bulunduğunu belirtti.

Ukrayna barış görüşmelerinde kenara itilen AB'nin artık kendini yeniden konumlandırması için zamana ihtiyacı olduğunu belirtti. Önümüzdeki dönemde Türkiye'nin artan öneminin tanınmasının elzem olacağını vurguladı.

"Avrupa ordusundan bahsediyorsak... Türkiye'nin masada olması gerektiği çok açık. Türkiye'yi geride bırakmak, bence, bir hata olur. Dolayısıyla, savaşta yeni evrimler söz konusu olduğunda, insansız hava araçları ve benzeri şeyler söz konusu olduğunda, Türkiye kesinlikle çok önde." dedi.

Stratejik düşüncenin şu anda AB karar alma süreçlerinde güçlü bir faktör olmadığına da dikkat çekti.

Türkiye'nin NATO için önemi

Brüksel merkezli Avrupa Komşuluk Konseyi Direktörü Samuel Doveri Vesterbye, "Yeni ABD yönetimi, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu Avrupa ülkelerini zayıflatmaya çalışıyor" dedi.

Vesterbye, Trump yönetimi için ABD'nin yanı sıra "herkesin son sırada geldiğini" vurguladı

"Ayrıca Avrupa'nın Ankara gibi güçlü bir ortağı olmadan Rusya'ya karşı kendini savunamayacağı, bunun tersi de gayet açık.

"Washington'un köklü politika değişiklikleri, AB ülkelerinin daha fazla işbirliği yapması ve Türkiye ve İngiltere gibi yeni stratejik ortakların daha büyük bir rol oynaması için bir teşvik görevi görüyor. Bu hem Ukrayna için hem de Avrupa tedarik ve üretim bağlamında geçerlidir," dedi konsey direktörü.

"Washington'ın Avrupa güvenlik mimarisine daha az ilgi göstermesiyle birlikte Türkiye NATO için daha da önemli hale geldi. Tehditler Karadeniz'den, Akdeniz'den ve onlarca yıl önce hayal bile edilemeyecek şekilde melezlikten kaynaklanıyor."