Türkiye'de enflasyon, düşüşün ivme kazanmasıyla yüzde 62'nin altına geriledi

Pazartesi günü açıklanan resmi verilere göre, Türkiye'de yıllık enflasyon temmuz ayında beklendiği gibi sert bir düşüş kaydetti. Beklentilerin aksine uzun vadede düşüş ivme kazanırken, eğitim, konut ve otel fiyatlarındaki artış devam etti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) geçen ay beklentilerin hemen altında yüzde 61,78'e geriledi.

Bu, enflasyonun Mayıs ayındaki %75,4'lük döngüsel zirveden Haziran ayında %71,6'ya gerilemesinin ardından neredeyse iki yılın en büyük düşüşü ve üst üste ikinci düşüş oldu.

Verilere göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) tercih ettiği aylık fiyat artışı da beklentilerin altında kalarak %3,23'e yükseldi. Haziran ayında aylık TÜFE enflasyonu %1,64 oldu.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, aylık enflasyondaki yükselişe geçici etkenlerin yol açtığını belirterek, hükümetin orta vadeli ekonomik programı sonucu önümüzdeki dönemde enflasyondaki düşüşün daha fazla hissedileceğini söyledi.

Bloomberg ve Reuters tarafından ankete katılan ekonomistlerin medyan tahmini yıllık okumanın sırasıyla %62 ve %62,1 olmasıydı. İkincisi aylık enflasyonu %3,45 olarak tahmin etti.

Yıllık enflasyon düşüşü, esas olarak baz etkileri nedeniyle bekleniyordu. Yetkililer ve merkez bankası daha önce, yönetilen fiyatlardaki ayarlamalar nedeniyle aylık okumalarda geçici bir artış beklediklerini işaret etmişti.

Şimşek, sosyal medya platformu X'te yaptığı açıklamada, "Yıllık enflasyon düşüyor" dedi.

"Enflasyonla mücadeleyi temel hedef olarak benimsediğimiz programımızın tüm alanlarında olumlu sonuçlar almaya devam ediyoruz" dedi.

"Enflasyondaki düşüş önümüzdeki dönemde daha fazla hissedilecek."

TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, 26 Temmuz'da Reuters'a verdiği demeçte, yönetilen fiyatlar ve vergilerdeki ayarlamalar nedeniyle bankanın temmuz ayı aylık enflasyonuna yaklaşık 1,5 puanlık bir yük getirmesini beklediğini belirtmişti.

Ekonomistler, alkollü içecekler ve tütün ürünlerindeki yıl ortası fiyat artışlarının yanı sıra enerji fiyatlarındaki artışlar ve akaryakıttaki vergi ayarlamalarının aylık enflasyon artışına katkıda bulunabileceğini belirtmişti.

Eğitim, konut, sağlık, otel ve restoranlarda yıllık fiyat artışları en yüksek oldu.

Eğitim fiyatları bir önceki yıla göre yüzde 104,5 artarken, bunu kamu hizmetlerindeki artışın sorumlusu olan konut fiyatları yüzde 98,48, restoran ve oteller ise yüzde 76,04 oranında arttı.

Konut aylık fiyat artışlarına %8,08 ile öncülük etti. Alkollü içecekler ve tütün %5,84 artış gördü, giyim ve ayakkabı ise %2,58 düşüş kaydetti.

Gıda ve enerji gibi oynak kalemler çıkarıldığında, yıllık artışların Haziran ayındaki yüzde 71,4'ten yüzde 60,2'ye gerilediği görüldü.

Merkez Bankası, geçen yılın haziran ayından bu yana politika faizini 4.150 baz puan artırdı ve enflasyon risklerini izlediğini, enflasyonda belirgin bir bozulma olması durumunda daha da sıkılaştıracağını duyurdu.

Banka, temmuz ayında dördüncü ay üst üste borçlanma maliyetlerini yüzde 50 seviyesinde sabit tuttu.

Yılın ikinci yarısında enflasyonda düşüş beklenirken, sıkı para politikası duruşu, iç talebin yavaşlaması ve Türk lirasının reel olarak değer kazanmasıyla yıl sonu enflasyon oranının yüzde 38 seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, hükümetin enflasyonun ağustosta yüzde 50'lerin başına düşeceğini, eylülde ise daha da aşağı yönlü ivme kazanacağını tahmin ettiğini söyledi.

Yılmaz, X.'te "Enflasyonla mücadele ederken ekonomideki diğer tüm dengeleri de göz önünde bulunduruyoruz. Amacımız, sürdürülebilir ve dengeli büyüme, istihdam ve ihracat artışları, azalan cari açık ve sıkı kamu maliye politikamızın yanı sıra yapısal reformları hızlandırarak ekonomide öngörülebilirliği artırmaktır" ifadelerini kullandı.

"Amacımız ülkemizi 2026'ya kadar tek haneli enflasyona geri döndürmek" diye konuştu.

"Genel fiyat düzeyindeki artışı asgari düzeye indirmek, ekonomimizin küresel gelişmelere karşı dayanıklılığını güçlendirmek ve toplumsal refahı kalıcı şekilde artırmak amacıyla programımızı kararlılıkla uygulamaya devam edeceğiz."

TCMB Başkanı Fatih Karahan'ın, bankanın güncel enflasyon tahminlerini perşembe günü açıklaması bekleniyor.

İstanbul merkezli Bürümcekçi Danışmanlık, yayınladığı araştırma notunda, sıkılaşan finansal koşullar ve para politikasının enflasyondaki düşüş sürecine katkı sağlamaya devam edeceğini ancak mali politika tedbirlerinin desteğinin beklenenden az olacağını belirtti.

"Ağustos ayında politika faizlerinde bir değişiklik beklemiyoruz ve bir süre daha yüzde 50 seviyesinde kalacağını düşünüyoruz" denildi.

Türkiye'de enflasyon genellikle yaz aylarında düşer, çünkü enerji tüketimi azalır ve turizm ülkeye döviz getirir.

TÜİK verilerine göre, Yurt içi üretici fiyat endeksi temmuzda bir önceki aya göre yüzde 1,94, yıllık bazda ise yüzde 41,37 arttı.

Londra merkezli araştırma grubu Capital Economics'in yükselen Avrupa ekonomisti Nicholas Farr, "Türkiye'de Temmuz ayında manşet enflasyonda yaşanan büyük düşüş, merkez bankasına dezenflasyon sürecinin yolunda gittiği konusunda bir miktar rahatlık sağlayacak" dedi.

Ancak, "Politika yapıcıların parasal koşulları gevşetmeye başlayabileceklerine tam olarak ikna olmaları zaman alacak" diye ekledi.

"İlk faiz indiriminin 2025 yılında gerçekleşeceği yönündeki tahminimizi koruyoruz; bu, diğer pek çok kişinin beklediğinden biraz daha geç olacak."