Dünya liderleri tarihi Gazze barış zirvesi için Mısır'da buluşacak

BM Genel Sekreteri de dahil olmak üzere dünya liderleri, ABD Başkanı Donald Trump ve Mısırlı mevkidaşı Abdülfettah el-Sisi'nin başkanlık edeceği tarihi Gazze barış zirvesi kapsamında Pazartesi günü Şarm el-Şeyh'te bir araya gelecek.

Bu buluşma, İsrail ile Filistin direniş grubu Hamas arasında ABD barış planı kapsamında hafta başında varılan ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması anlaşmasının ardından gerçekleşti.

Resmi adı "Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi" olan Kızıldeniz tatil beldesindeki zirve, "20'den fazla ülkeden liderleri" bir araya getirecek, El-Sisi'nin ofisi açıkladı.

Zirve, "Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirmeyi, Orta Doğu'da barış ve istikrarı sağlama çabalarını artırmayı ve bölgesel güvenlikte yeni bir dönem başlatmayı" hedefliyor.

Mısır Dışişleri Bakanlığı Pazar günü yaptığı açıklamada, "tarihi" toplantıda "Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdiren bir belgenin" imzalanmasının beklendiğini söyledi.

Zirvenin amacının Gazze'de "yeni bir barış ve güvenlik dönemi başlatmak ve Filistin halkının acılarını hafifletmek" olduğu belirtildi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İtalyan mevkidaşı Giorgia Meloni ve İspanya Başbakanı Pedro Sanchez'in de zirveye katılacağını söyledi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, ofislerinden yapılan açıklamaya göre Şarm El-Şeyh'e gidecek.

Bir sözcü, Almanya Başbakanı Friedrich Merz'in de zirvede hazır bulunacağını ve Avrupa Konseyi'ni Konsey Başkanı Antonio Costa'nın temsil edeceğini söyledi.

Sözcü, Gazze planının "adil ve sürdürülebilir bir barış inşa etmek için gerçek bir fırsat sunduğunu ve AB'nin bu çabaları desteklemeye ve uygulanmasına katkıda bulunmaya tamamen kararlı olduğunu" ekledi.

Devlet medyasına göre Ürdün Kralı II. Abdullah'ın da katılması bekleniyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun katılıp katılmayacağına dair henüz bir açıklama yapılmazken, Hamas katılmayacağını belirtti.

Hamas Siyasi Büro üyesi Hüsam Badran, AFP'ye verdiği röportajda, Filistinli militan grubun "dahil olmayacağını" söyledi.

Hamas'ın Gazze ile ilgili önceki görüşmelerde "esas olarak Katar ve Mısır arabulucuları aracılığıyla hareket ettiğini" belirtti.

Üst düzey bir Hamas yetkilisi AFP'ye verdiği demeçte, Pazartesi günkü zirveden önce Gazze'de tutulan İsrailli rehinelerin serbest bırakılacağını söyledi. Anlaşmanın ilk aşaması kapsamında Hamas, İsrail'in hala hayatta olduğuna inandığı 20 rehineyi yaklaşık 2.000 Filistinli esir karşılığında serbest bırakacak.

Hamas yetkilisi Usame Hamdan, Cumartesi günü AFP'ye verdiği röportajda, "İmzalanan anlaşmaya göre, esir değişimi kararlaştırıldığı gibi Pazartesi sabahı başlayacak" dedi.

Görünürdeki bu atılımlara rağmen, arabulucular hâlâ Hamas'ın silah bırakmasını ve Gazze yönetiminden çekilmesini sağlayacak uzun vadeli bir siyasi çözüm sağlama gibi zorlu bir görevle karşı karşıya.

Badran, Trump'ın planının ikinci aşamasının "birçok karmaşıklık ve zorluk içerdiğini" söylerken, isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir Hamas yetkilisi silahsızlanmanın "söz konusu olmadığını" söyledi.

Trump'ın planına göre, İsrail Gazze şehirlerinden aşamalı olarak çekilirken, İsrail'deki ABD liderliğindeki bir komuta merkezi tarafından koordine edilen Mısır, Katar, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden çok uluslu bir güçle değiştirilecek.

Cumartesi günü erken saatlerde, ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Başkanı Amiral Brad Cooper, Trump'ın Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff ve Trump'ın damadı Jared Kushner, yüz binlerce Filistinlinin tekrar hareket halinde olduğu ve harap olmuş evlerine döndüğü Gazze'yi ziyaret etti.

İHA görüntüleri, şehrin tüm bloklarının beton ve çelik takviye tellerinden oluşan kıvrımlı bir karmaşaya dönüştüğünü gösteriyor.

Beş katlı apartman bloklarının duvarları ve pencereleri sökülmüş ve şimdi yol kenarlarını boğarak, kederli sakinlerin molozların arasından geçmeye çalıştığı bir ortamda duruyor.

Yerel Sağlık Bakanlığı'na göre, İsrail'in Gazze'ye karşı yürüttüğü soykırımcı savaşta, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere en az 67.682 kişi hayatını kaybetti. Birleşmiş Milletler bu rakamları güvenilir buluyor.