İsrail'in bölgedeki saldırıları Filistinlilere baskı yapmayı amaçlıyor: Erdoğan

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan'ın Hankendi kentinde düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) 17. Zirvesi'nde yaptığı konuşmada, İsrail'in Lübnan, Suriye ve İran'a yönelik saldırılarının amacının Filistin halkına diz çöktürmek olduğunu söyledi.

Cumhurbaşkanı konuşmasında, "İsrail'in mevcut yönetimi altında giderek daha saldırgan politikaları bölgede barış ve istikrarı tehdit ediyor" dedi.

ECO üyelerini Filistin davası için daha fazla çaba göstermeye çağıran Erdoğan, "Netanyahu hükümetinin bölgemizi kan gölüne çevirmesine sessiz kalamayız, ne de Filistin davasından vazgeçebiliriz." dedi.

Erdoğan, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında Ekim 2023'ten bu yana 57 bini aşkın Filistinlinin hayatını kaybettiğini hatırlattı.

İsrail'in İran'a yönelik saldırısına ilişkin ise Erdoğan, Türkiye'nin, çatışmanın bölgeye yayılmasını önlemek için yoğun çaba sarf ettiğini yineledi.

Afganistan konusunda ise Erdoğan, "Afganistan halkının güvenliğini, huzurunu ve kalkınmasını desteklememiz gerektiğine inanıyoruz." dedi.

Örgütün temel iş birliği alanları olan ekonomi ve ticarette vizyonlarını daha da geliştirmekle yükümlü olduklarını belirten Erdoğan, "100 milyar dolarlık bölgesel ticaret hacmi hedefimizi daha yüksek rakamlara çıkarmak için hep birlikte adımlar atmalıyız." dedi.

"Bu bağlamda beşinci ticaret bakanları toplantısının ilk fırsatta düzenlenmesine büyük önem veriyoruz" dedi.

Temiz enerji konusuna da değinen Erdoğan, Türkiye'nin 2024-2030 yıllarını kapsayan Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı ile yılda 100 milyon ton karbondioksit eşdeğeri emisyon azaltımı öngördüklerini söyledi.

Sıfır atık projesi hakkında Türkiye Başkanı, iklim değişikliğine karşı mücadeleye "ek güç" eklediğini söyledi.

Erdoğan, "Kuruluşumuzdan bu yana yaklaşık 6 milyon ton sera gazı emisyonunu önledik" dedi.

Türkiye'nin 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşmak ve yeşil kalkınma vizyonlarını gerçekleştirmek için temel sektörlerini dönüştürdüğünü, özellikle enerji alanında yenilikçi girişimlerle ülkenin toplam kurulu güçteki yenilenebilir enerji payını yüzde 59'a çıkardığını söyledi.

Erdoğan'a Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türk Devletleri Örgütü (OTS) Yaşlılar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) Genel Başkan Yardımcısı ve Türk devletleriyle ilişkiler başkanı Kürşad Zorlu, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Halit Yerebakan, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Sevilay Tuncer, İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve cumhurbaşkanının dış politika ve güvenlik başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç eşlik etti. Zirve, "Sürdürülebilir ve İklim Dayanıklı Bir Gelecek İçin Yeni Ekonomik İşbirliği Örgütü Vizyonu" temasıyla düzenlendi.

Zirveye İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeshkian, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar da katıldı.

Erdoğan, Kıbrıslı Türklerle özellikle spor, kültür, ekonomi ve turizm alanlarında bağların daha da güçlendirilmesi çağrısında bulundu.

"2012 yılından bu yana gözlemci üye olan ve uzun süredir haksız yere tecrit altında tutulan Kıbrıslı Türk kardeşlerimizle, Teşkilatımızın dayanışmasını güçlendirerek sürdüreceğine inanıyorum."

ECO, 1985 yılında Türkiye, Pakistan ve İran tarafından kalkınmayı tartışmak ve geliştirmek, ticaret ve yatırım fırsatlarını teşvik etmek amacıyla kurulan siyasi ve ekonomik bir hükümetlerarası örgüttür.

Yedi üyesi daha vardır: Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan. KKTC gözlemci üyedir.

Zirvenin, bir zamanlar Karabağ'daki işgalci rejimin başkenti olan Hankendi'de yapılması Azerbaycan açısından sembolik önem taşıyor.

'Karabağ ayağa kalkıyor'

Zirvenin ev sahibi Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise, "Şu anda işgalden kurtarılan tüm Karabağ ve Doğu Zengezur'da kapsamlı restorasyon ve yeniden inşa çalışmaları yürütülüyor." dedi.

Aliyev, Azerbaycan'ın Ermeni işgalinden kurtarılan topraklarında bugüne kadar birçok büyük uluslararası etkinliğin gerçekleştirildiğini söyledi.

Ermenistan'ın, Azerbaycan topraklarının yaklaşık yüzde 20'sini yaklaşık 30 yıldır işgal ettiğini, etnik temizlik yaptığını ve 1 milyondan fazla Azerbaycanlıyı topraklarından ettiğini hatırlattı.

İki eski Sovyet cumhuriyeti arasındaki ilişkiler, Ermenistan ordusunun uluslararası alanda Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanınan Karabağ'ı ve komşu yedi bölgeyi yasadışı olarak işgal ettiği 1991 yılından bu yana gergin.

Azerbaycan, 2020 sonbaharında Rusya'nın arabuluculuğunda varılan ve normalleşme ve sınır belirleme görüşmelerinin önünü açan barış anlaşmasının ardından sona eren 44 günlük savaş sonucunda topraklarının çoğunu geri aldı.

Eylül 2023'te bölgedeki ayrılıkçı güçlerin teslim olmasının ardından Azerbaycan, Karabağ'da tam egemenliğini tesis etti.

Mart ayında barış anlaşması konusunda uzlaşıya varılmasına rağmen, hem Bakü hem de Erivan henüz anlaşmayı imzalamadı ve birbirlerini sınır ötesi saldırılarla suçladılar.

Paşinyan, 30 yıl süren Ermeni ayrılıkçı yönetiminin ardından Bakü'nün Karabağ üzerindeki egemenliğini tanıdı ve bu adım, ilişkilerin normalleşmesi yolunda önemli bir ilk adım olarak görüldü.

Ancak geçen yıl Azerbaycan'a dört sınır köyünün iadesi de dahil olmak üzere toprak tavizleri vermesi nedeniyle içeride tepkiyle karşılandı.