Polonya, NATO Destekli En Büyük Hava Savunma Harekâtında Rus İHA'larını Düşürdü

Polonya, Çarşamba günü NATO müttefiklerinin askeri uçaklarının desteğiyle hava sahasında İHA'ları düşürdü. Bu, Batı askeri ittifakının bir üyesinin Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı sırasında ateş açtığı bilinen ilk olaydı.

Polonya Başbakanı Donald Tusk, parlamentoda yaptığı açıklamada, "İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana açık bir çatışmaya en yakın olduğumuz an" olduğunu söyledi, ancak "savaşın eşiğinde olduğumuza inanmak için hiçbir nedeni olmadığını" da belirtti.

Moskova olaydan sorumlu olmadığını reddetti. Son zamanlarda ABD Başkanı Donald Trump'ı Rusya'ya yönelik yaptırımları sıkılaştırmaya ve Kiev'e desteği artırmaya ikna etmeye çalışan Avrupalı ​​liderler, bunun kolektif bir tepkiyi haklı çıkardığını söyledi. Washington'dan ise hemen bir yanıt gelmedi.

Polonya, Ukrayna'ya yönelik büyük bir Rus hava saldırısı sırasında hava sahasına 19 nesnenin girdiğini ve tehdit oluşturanları düşürdüğünü açıkladı. Tusk, olayı "büyük çaplı bir provokasyon" olarak nitelendirdi ve ittifak üyelerinin müttefikleriyle istişare talep edebileceği NATO anlaşmasının Dördüncü Maddesini devreye soktuğunu söyledi.

Bir NATO sözcüsü, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin Polonya liderliğiyle temas halinde olduğunu ve ittifakın Polonya ile yakın istişarelerde bulunduğunu söyledi.

Bir kaynak, NATO'nun olayı bir saldırı olarak değil, kasıtlı bir müdahale olarak değerlendirdiğini söyledi. Kaynağa göre, gece boyunca süren operasyonda Polonya F-16 savaş uçakları, Hollanda F-35'leri, İtalyan AWACS gözetleme uçakları ve NATO tarafından ortak kullanılan havada yakıt ikmal uçakları yer aldı.

Rusya'nın Polonya'daki en üst düzey diplomatı, RIA devlet haber ajansının aktardığına göre, müdahale iddialarını "asılsız" olarak nitelendirdi ve Polonya'nın düşürülen İHA'ların Rus menşeli olduğuna dair herhangi bir kanıt sunmadığını söyledi.

Tusk, bazı İHA'ların Ukrayna hava sahasından değil, doğrudan Rusya'nın müttefiki Belarus'tan Polonya hava sahasına girdiğini söyledi.

Olay sırasında Polonya Silahlı Kuvvetleri Harekat Komutanlığı, özellikle üç doğu bölgesinin risk altında olması nedeniyle vatandaşlara evlerinde kalmaları çağrısında bulundu.

"Bu, vatandaşlarımızın güvenliği için gerçek bir tehdit oluşturan bir saldırganlık eylemidir" denildi.
Batılı yetkililerin ve Ukrayna'ya karadan malzeme taşıyanların ana erişim noktası olarak kullanılan bir havaalanı da dahil olmak üzere birçok Polonya havalimanı geçici olarak kapatıldı.

Ukrayna'ya sınırı olan ülkeler, savaş sırasında zaman zaman Rus füzelerinin veya insansız hava araçlarının hava sahalarına girdiğini bildirdiler, ancak bu kadar büyük ölçekte değil ve bunları düşürdükleri bilinmiyor. 2022'de Polonya'da, Ukrayna hava savunma füzesinin hedefi şaşırması sonucu iki kişi hayatını kaybetti.
Reuters görüntüleri, Polonya'nın güneydoğusundaki kahverengi bir alanda insansız hava araçlarının düştüğü kararmış bir noktayı gösterdi.

AB'nin üst düzey diplomatı Kaja Kallas Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ilk bulguların Rus insansız hava araçlarının Avrupa hava sahasına girmesinin kazara değil, kasıtlı olduğunu gösterdiğini söyledi.

Kallas, "Rusya'nın savaşı sona ermiyor, tırmanıyor. Moskova'ya maliyeti artırmalı, Ukrayna'ya desteği güçlendirmeli ve Avrupa'nın savunmasına yatırım yapmalıyız," dedi. Kallas, X'te paylaştığı bir gönderide, "AB önemli bir rol oynuyor ve Doğu Sınır Kalkanı savunma hattı gibi girişimleri destekleyeceğiz," diye yazdı.

CNN muhabiri Kaitlan Collins Salı günü yaptığı açıklamada, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun bilgilendirildiğini söyledi. Dışişleri Bakanlığı, yorum talebine hemen yanıt vermedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Rusya'nın Ukrayna'ya gece boyunca düzenlediği saldırılarda 415 İHA ve 40 füze kullandığını ve en az sekiz İran yapımı Şahed İHA'nın Polonya'ya yöneltildiğini söyledi.
"Avrupa için son derece tehlikeli bir emsal," dedi. "Güçlü bir yanıt gerekiyor ve bu ancak tüm ortakların ortak bir yanıtı olabilir: Ukrayna, Polonya, tüm Avrupalılar ve Amerika Birleşik Devletleri."

Rusya, NATO ile bir savaşı körükleme niyetinde olmadığını ve Batı Avrupa ülkelerinin Rusya'yı tehdit olarak gördüğünü söyleyerek ilişkileri kötüleştirmeye çalıştığını uzun zamandır dile getiriyor.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya'ya daha fazla yaptırım çağrısında bulundu ve AB'nin, petrol taşıyan "gölge filo" tankerlerine ve petrol satın alan üçüncü ülkelere yaptırımlar uygulamaya hazırlandığını söyledi.

Ukrayna hava kuvvetlerine göre, Polonya sınırındaki Volyn ve Lviv'in batı bölgeleri de dahil olmak üzere Ukrayna'nın büyük bir kısmı neredeyse bütün gece hava saldırısı uyarıları altındaydı.

Ağustos ayında Alaska'da düzenlenen bir zirvede Putin'i sıcak bir şekilde karşılayan Trump, aylarca süren barış anlaşması görüşmelerinin ardından hafta sonu Rusya'ya yönelik yaptırımların ikinci aşamasına geçmeye hazır olduğunu söyledi.

Bu, Trump'ın Ukrayna'daki savaşa yanıt olarak Moskova veya petrol alıcılarına yönelik baskıyı artırabileceğine dair şimdiye kadarki en güçlü göstergesiydi.

Avrupa Birliği'nin en üst düzey yaptırım yetkilisi, koordineli yaptırımları görüşmek üzere bu hafta Washington'daydı. Bunlar kabul edilirse, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'nın koordineli adımlar attığı ilk sefer olacak.