Trump, Fed yönetim kurulu üyesi Cook'u görevden alarak merkez bankasına yönelik baskıyı artırdı

ABD Başkanı Donald Trump, ABD Merkez Bankası'na karşı mücadelesinde büyük bir tırmanışa geçerek, Federal Rezerv yetkilisi Lisa Cook'u derhal görevinden alacağını söyledi.

Cook'un ipotek anlaşmaları konusunda yanlış beyanlarda bulunduğuna inanmak için "yeterli sebep" olduğunu söyleyen Trump, Cook'u görevden almasına izin veren anayasal yetkilere atıfta bulundu.

Cook ise buna karşılık, Trump'ın onu görevden alma yetkisi olmadığını ve istifa etmeyeceğini söyledi.

Başkanın merkez bankasının üst düzey yöneticilerinden birini görevden alması eşi benzeri görülmemiş bir hamle ve Trump'ın, faiz oranlarını düşürme konusundaki isteksizliği nedeniyle Fed'e, özellikle de Başkan Jerome Powell'a giderek artan baskı uyguladığı bir dönemde gerçekleşti.

Cook, Temmuz ayı sonunda Fed'in son faiz belirleme toplantısında Powell ve komitenin diğer üyelerinin çoğuyla birlikte ABD faiz oranlarının korunması yönünde oy kullandı.

Trump'ın selefi Demokrat Joe Biden tarafından 2022'de atanan Cook, bu görevde görev alan ilk Afro-Amerikan kadın.

Trump'ın Cook'u görevden alma kararı muhtemelen hukuki soruları gündeme getirecek ve uzmanlar, Beyaz Saray'ın onu görevden almak için yeterli gerekçeye sahip olduğunu -muhtemelen mahkemede- kanıtlaması gerekeceğini öne sürüyor.

Cook yaptığı açıklamada, "Başkan Trump, yasalarda hiçbir gerekçe bulunmamasına ve bunu yapma yetkisine sahip olmamasına rağmen beni 'bir gerekçeyle' görevden aldığını iddia etti." dedi.

"İstifa etmeyeceğim. 2022'den beri yaptığım gibi Amerikan ekonomisine yardımcı olma görevlerimi yerine getirmeye devam edeceğim." diye ekledi.

Federal Rezerv, Pazartesi günü geç saatlerde sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklama hakkında henüz bir yorum yapmadı.

Cook'a hitaben, Cook'u bankanın yönetim kurulundan derhal görevden alma kararını bildirdiği bir mektup yayınladı.

Trump'ın kararının ardından Salı günü Avrupa piyasaları hafif düşüşle açılırken, ABD hükümetinin para toplamak için ihraç ettiği tahvillere ödemek zorunda olduğu faiz oranı arttı.

Trump'ın mektubuna göre Cook, Michigan'daki bir mülkün gelecek yıl boyunca birincil ikametgahı olacağını onaylayan bir belge imzaladı.

Başkan, "İki hafta sonra, Georgia'daki bir mülk için gelecek yıl boyunca birincil ikametgahınız olacağını belirten başka bir belge imzaladınız." dedi.

"İkinci taahhüdünüzü verirken ilk taahhüdünüzden habersiz olmanız düşünülemez." diye yazdı.

Başkan, geçen hafta, konut finansmanı düzenleyicisi Bill Pulte'nin Trump'ın müttefiki olarak Başsavcı Pam Bondi'ye yazdığı bir kamu mektubunda ilk kez dile getirilen ipotek dolandırıcılığı iddiası nedeniyle istifasını istemişti.

Konut finansmanı düzenleyicisi mektubu "suç duyurusu" olarak nitelendirmiş ve Adalet Bakanlığı'nı soruşturmaya çağırmıştı. Soruşturma açılıp açılmadığı henüz belli değil.

Cook, geçen hafta BBC'ye yaptığı açıklamada, iddiaları medyadan öğrendiğini ve meselenin dört yıl önce merkez bankasına katılmadan önce yaptığı bir ipotek kredisi başvurusundan kaynaklandığını söyledi.

"Bir tweet'te gündeme gelen bazı sorular nedeniyle görevimden ayrılmam için zorbalığa uğramaya niyetim yok," dedi.

"Federal Rezerv üyesi olarak finansal geçmişimle ilgili tüm soruları ciddiye almayı planlıyorum ve bu nedenle meşru soruları yanıtlamak ve gerçekleri ortaya koymak için doğru bilgileri topluyorum."

Cook veya Fed, Trump'ın onu görevden alma kararına direnirse, uzmanlar bunun merkez bankası ile Beyaz Saray arasında bir çıkmaza yol açabileceğini öne sürüyor. Fed, 1951'de ABD hükümetinden bağımsızlığını kazandı.

Trump, Powell'a karşı giderek artan bir düşmanlık besliyor ve başkanın borçlanma oranlarında hızlı ve büyük indirimler yapma çağrılarını desteklemediği için onu "aptal" ve "inatçı bir ahmak" olarak nitelendiriyor.

Ancak geçen hafta Powell, Eylül ayında faiz indirimi yapılacağı yönündeki beklentileri artırdı. Wyoming, Jackson Hole'da toplanan merkez bankası yetkilileriyle yaptığı konuşmada, Trump'ın gümrük vergilerinin enflasyonist etkisinin geçici olabileceğini de savundu.

Salı günü Asya'da işlem gören ABD doları, yatırımcıların Cook'un yerine geçecek kişinin daha fazla faiz indirimi için baskı yapacağına inanmasıyla, başlıca dünya para birimleri karşısında değer kaybetti.

FTSE Russell'ın müşteri ilişkileri sorumlusu Julia Lee, BBC'ye verdiği demeçte, "Piyasalar için asıl soru, Trump Cook'un yerine geçmeyi başarırsa, Fed'in yapısını yeniden şekillendirebilir mi ve bu, piyasanın ABD'ye yatırım yapma konusundaki algısını nasıl etkiler?" dedi.

Japon bankası Mizuho'nun baş stratejisti Shoki Omori, Trump'ın son haftalarda Powell'a uyguladığı baskı konusundaki endişelerini dile getirdi.

"Powell şimdilik direniyor gibi görünüyor, ancak sıradaki kim olursa olsun, Beyaz Saray'ın ne istediğini dinleyebilir. Pek iyi görünmüyor."