Trump'ın gözetiminde Tayland ve Kamboçya ateşkes anlaşması imzaladı

Tayland ve Kamboçya, Pazar günü, daha önceki ekonomik yaptırım tehditleriyle iki ülkeyi beş günlük savaşı sona erdirmeye iten ABD Başkanı Donald Trump'ın da katıldığı bir törenle genişletilmiş bir ateşkes anlaşması imzaladı.

Tayland, anlaşmanın ilk aşaması kapsamında Kamboçyalı tutukluları serbest bırakacak ve Kamboçya ağır silahlarını geri çekmeye başlayacak. Bölgesel gözlemciler, çatışmaların yeniden başlamamasını sağlamak için durumu izleyecek.

Trump, "Birçok kişinin yapılamayacağını söylediği bir şeyi başardık" dedi. Kamboçya Başbakanı Hun Manet bunu "tarihi bir gün" olarak nitelendirirken, Tayland Başbakanı Anutin Charnvirakul, anlaşmanın "kalıcı bir barışın yapı taşlarını" oluşturduğunu söyledi.

Tören, Trump'ın Kuala Lumpur'da düzenlenen Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği'nin yıllık zirvesine katıldıktan sonraki ilk etkinliğiydi.

Japonya ve Güney Kore ziyaretleri ve Çin lideri Xi Jinping ile olası bir görüşmeyle devam edecek olan seyahat, Trump'ın gümrük vergilerinin uluslararası ekonomiyi altüst ettiği ve ülkesinde hükümetin kapanması nedeniyle Demokratlarla çekiştiği bir dönemde uluslararası bir anlaşma yapıcı olarak itibarını pekiştirmesi için bir fırsat.

Trump, Malezya'nın başkentine GMT saatiyle 02:00'den kısa bir süre önce indi ve yerel sanatçılarla birlikte kendine özgü seçim dansını sergiledi; bir elinde Amerikan bayrağı, diğerinde Malezya bayrağı salladı.

Başkan, bazıları kritik mineralleri içeren ticareti artırmayı amaçlayan Kamboçya, Tayland ve Malezya ile ekonomik anlaşmalar imzaladı. ABD, teknoloji üretimindeki temel bileşenlerin ihracatını kısıtlayan Çin'e daha az bağımlı olmak istiyor.

ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer, "Yaşam kalitesi, halkımız ve güvenliğimiz için sorunsuz ve güvenli tedarik zincirlerine sahip olmak adına istekli ortaklar olarak birbirimizle iş birliği yapmamız çok önemli" dedi.

Trump ayrıca Çin ile ticaret gerginliğini yatıştırmaya istekli görünüyordu ve seyahatinin sonunda Güney Kore'de Xi ile görüşme konusunda güvenini defalarca dile getirdi.

"Onlar bir anlaşma yapmak istiyor, biz de bir anlaşma yapmak istiyoruz," dedi. Trump gelecekte Çin'i ziyaret etme planını yineledi ve Xi'nin Washington'a veya Florida'daki özel kulübü Mar-a-Lago'ya gelebileceğini söyledi.

Başkan, ilk döneminde bu zirveye yalnızca bir kez katıldı ve Savunma Bakanı Pete Hegseth, Ocak ayındaki onay görüşmesinde ASEAN'a aşina görünmüyordu.

Ancak bu yılki etkinlik, Trump için toplamda 3,8 trilyon dolarlık bir ekonomiye ve 680 milyon nüfusa sahip bir grup ülkeyle yeniden etkileşim kurma fırsatıydı.

Trump, "Amerika Birleşik Devletleri %100 yanınızda ve önümüzdeki nesiller boyunca güçlü bir ortak ve dost olmayı hedefliyoruz," dedi. Meslektaşlarını "muhteşem liderler" olarak nitelendiren Trump, "dokunduğunuz her şey altına dönüşüyor," dedi.

Zirve ayrıca Trump'ın, sınırlarında dönemsel şiddet olaylarına yol açan, birbiriyle çatışan toprak iddialarına sahip Tayland ve Kamboçya ile küresel barışı sağlama rolünü üstlenmesine de olanak sağladı.

İki ülke arasında modern zamanların en kötü çatışmalarından bazıları Temmuz ayında beş gün boyunca yaşandı ve onlarca kişinin ölümüne ve yüz binlerce insanın yerinden edilmesine neden oldu.

Trump o dönemde, müzakereleri teşvik ettiğine inanılan ekonomik nüfuzunu göstererek, çatışmalar durmadığı takdirde ticaret anlaşmalarını askıya almakla tehdit etmişti. O zamandan beri istikrarsız bir ateşkes devam ediyor.

Phnom Penh'deki Future Forum adlı düşünce kuruluşunun başkanı Ou Virak, "Trump'ın gümrük vergisi kartını elinde tutması aslında çok ama çok önemliydi," dedi. "Bu muhtemelen, tek sebep olmasa da, iki tarafın ateşkesi hemen kabul etmesinin ana sebebiydi."

Şimdi, Trump'ın kameraların önüne çıkacağı bir tören düzenleniyor, böylece "savaşlara ve çatışmalara son veren şampiyon olarak görülebilecek" ve "Nobel Barış Ödülü'ne adaylığı için daha fazla malzeme" sağlanacak.

Trump, bu onur için açıkça kampanya yürütüyor ve çözümüne yardımcı olduğu veya sonlandırdığını iddia ettiği çatışmaların listesine sürekli olarak yenilerini ekliyor.

Malezya Başbakanı Enver İbrahim, zirvenin açılış konuşmasında Tayland ve Kamboçya arasındaki anlaşmayı överek, "Bize uzlaşmanın bir taviz değil, bir cesaret eylemi olduğunu hatırlatıyor." dedi.

Tayland Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Nikorndej Balankura, Cumartesi günü yaptığı açıklamada, anlaşmayı Tayland ve Kamboçya'nın "ilişkilerini yenilemeye kararlı olduklarını" gösterecek "ortak bir bildiri" olarak nitelendirdi.

Nikorndej, "Bu kendi başına bir amaç değil," dedi. "Çalışmalar daha yeni başladı."