Trump, seçim vaatlerini yerine getirerek tüm ticaret savaşlarının anasını başlatmaya hazırlanıyor.

Donald Trump, Çarşamba günü, ABD'ye "altın çağ" getirmeyi amaçlayan yeni gümrük vergileri getirme vaadini yerine getirerek, tüm ticaret savaşlarının anasını başlattı; ancak bu, küresel ekonominin çöküşüne yol açabilir.

Beyaz Saray sözcüsüne göre, ABD Başkanı Salı günü hala kapsamı ve boyutu belirsiz olan planının "son rötuşlarını" yapmak için çalışıyordu.

Caroline Levitt, "Yarın Amerika'nın yağmalanması sona erecek" diyerek, yeni gümrük vergisi paketinin Trump'ın açıklamasının ardından "hemen" yürürlüğe gireceğini doğruladı.

Söz konusu tarifelerin, Trump'ın ABD için "Kurtuluş Günü" ilan ettiği Çarşamba günü, New York Borsası'nın, dünyadaki diğer piyasalar gibi oynaklık yaşamaya başladığı şu günlerde, yerel saatle 16.00'da (GMT 20.00) Beyaz Saray'da kapanışının hemen ardından düzenlenecek bir törenle açıklanması bekleniyor.

Asya piyasaları Çarşamba sabahı beklentilerle boğuştu, denge noktasının etrafında gezinerek tarifelere ilişkin daha fazla bilgi bekledi.

ABD yönetimi, duyurunun üzerinden 24 saat geçmeden basında dolaşan çeşitli olasılıklar hakkında herhangi bir açıklama yapmadı.

ABD tüm ithalatlara tek seferde %20 oranında gümrük vergisi uygulayacak mı? Yoksa her ihracatçı ülkeye göre özel gümrük vergileri mi uygulanıyor? Yoksa Wall Street Journal'ın öne sürdüğü gibi, sınırlı sayıda ülkeye odaklanan, daha ılımlı bir gümrük vergisi mi uygulamayı tercih edersiniz?

Küresel ekonomi üzerindeki etkisi muazzam olabilir. ABD 2024 yılında yaklaşık 3,3 trilyon dolar değerinde mal ithal etti.

Bu arada 78 yaşındaki Cumhuriyetçi başkan, ülkesinin ticaret ortaklarına "çok nazik" davranacağına dair pazartesi günü söz vererek, öngörülemez ve istikrarsız yaklaşımını sürdürdü.

ABD'nin ortakları ise bir yandan sert bir söylem benimserken, diğer yandan diyaloğa girme isteğini dile getirerek ve sakinleştirici girişimlerde bulunarak şoka hazırlanmaya çalıştı.

Kanada Başbakanı Mark Carney, ülkesinin "ABD hükümetinin haksız eylemlerine" karşı "çok dikkatli" bir yanıt vereceğini duyurdu.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise, "Mutlaka misilleme önlemleri almak istemiyoruz... ancak gerekirse güçlü bir planımız var" dedi.

Bazı ülkeler, Washington'ı yatıştırmak amacıyla bazı mallara uyguladığı gümrük vergilerini düşüren Vietnam gibi, daha elverişli bir muamele bekliyor.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer Salı günü yaptığı açıklamada, Londra'nın Washington ile gümrük vergilerinden kaçınacak ikili bir ticaret anlaşmasına varmak için "çok çalıştığını" ancak İngiltere'ye "muhtemelen gümrük vergileri uygulanacağını" söyledi.

Diğer büyük ihracatçı ülkeler de Washington'a karşı nüfuz elde etmelerini sağlayacak ittifaklar arayışında.

Bu bağlamda Pekin, Tokyo ve Seul, serbest ticaret anlaşmasına varmak için müzakereleri "hızlandıracaklarını" duyurdu.

Trump, Amerikan sanayisini canlandırabilecek, ticaret dengesini yeniden sağlayabilecek ve bütçe açığını kapatabilecek sihirli bir değnek olarak tanıttığı gümrük vergilerini, "sözlükteki en güzel kelime" olarak nitelediği için siyasi olarak tamamen geri çekemez.

ABD'de 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başlarında uygulanan korumacı yaklaşıma hayranlık duyan Trump, şimdiye kadar enflasyon ve borsa çöküşü risklerine ilişkin endişeleri giderdi. Amerikalıların yaşam maliyetini düşürme vaadiyle seçildi.

Goldman Sachs analistleri, geniş yelpazedeki gümrük vergileriyle ilişkili ekonomik risklerin, daha yüksek vergilerle aynı olumsuz etkiyi yaratacağını belirtti.

Trump, yılbaşında Beyaz Saray'a döndüğünden bu yana Çin ürünlerine, komşu ülkeler Meksika ve Kanada'dan gelen malların önemli bir kısmına ve ABD'ye yapılan tüm çelik ve alüminyum ithalatına gümrük vergilerini artırdı.

Meksika hükümeti, Salı günü, birincil ekonomik ortağı ABD ile yaşanan "ticaret gerginlikleri" nedeniyle oluşan belirsizliği gerekçe göstererek 2025 büyüme tahminini düşürdü. Meksika'nın GSYİH büyümesi beklentisi, daha önce %2-%3 olarak tahmin edilirken, şu anda %1,5-%2,3 arasında.

Çarşamba günü açıklanması beklenen tarifelerin ardından Washington, Perşembe günü TSİ 04.01'den itibaren yabancı yapımı otomobillere ve yedek parçalara ek %25 oranında gümrük vergisi uygulamayı planlıyor.