Yapay zeka...tüm hastalıkları tedavi edebilecek mi?

49 yaşındaki İngiliz vatandaşı Hassabis, Google'ın yapay zeka şirketi DeepMind'ın CEO'su. Kendisi ve bir meslektaşı, insan hücrelerini oluşturan 200 milyon bilinen proteinin neredeyse tamamının yapısını tahmin edebilen AlphaFold2 AI modelini geliştirdi. Bu başarı, iki araştırmacıya geçen yıl Nobel Kimya Ödülü'nü kazandırdı.

Proteinler insan vücudunda hayati ve önemli bir biyolojik rol oynarlar. Üretimlerinde, yapılarında veya işlevlerinde bir bozukluk varsa hastalıklar ortaya çıkabilir. Hassabis, yapay zekanın bugün olduğundan çok daha hızlı ilaç geliştirebileceğini, bunun da aylar hatta birkaç hafta sürebileceğini düşünüyor.

CBS News sunucusu Scott Pelley'nin 60 Dakika'da tüm hastalıkları tedavi etme olasılığı hakkındaki sorusuna yanıt olarak Hassabis, "Bu mümkün, hatta belki önümüzdeki on yıl içinde. Bunun olmaması için hiçbir neden göremiyorum." dedi.

Yapay zeka sayesinde tıbbi devrim

Demis Hassabis'in yapay zekanın yardımıyla tüm hastalıkları tedavi etme umudu hiç de uzak değil. Yapay zeka teknolojileri halihazırda pek çok hastalığın tedavisine ve bazı ilaçların geliştirilmesine katkı sağlıyor.

Rheinland-Pfalz Teknoloji Üniversitesi'nde Algoritmik Sorgulama Laboratuvarı müdürü ve biyokimyacı Katharina Zeig, DW'ye yaptığı açıklamada, bir proteinin üç boyutlu yapısını bilmenin, çoğu zaman işlevi hakkında çıkarımlarda bulunmamıza yol açabileceğini, çünkü henüz insan vücudundaki çoğu proteinin ne işe yaradığını bilmediğimizi söyledi.

Proteinin yapısını anlayıp bazı hastalıklardaki yapısal değişimlerini izleyebilirsek, proteinin hastalığa yol açan anormal yapıya bürünmesini önleyecek bir ilaç geliştirebileceğimizi sözlerine ekledi.

Tsaig, insanların protein yapısını ve değişimlerini inceleme yeteneğine sahip olduğunu ancak bunun yaklaşık üç ila beş yıl süren bir doktora tezi gerektirdiğini söyledi. "Hassabis'in icat ettiği yapay zeka gerçek bir devrimdir" diye ekledi.

Fraunhofer Bilişsel Sistemler Enstitüsü'nde araştırmacı olan Florian Geissler, hastalık teşhisini iyileştirmede yapay zekanın rolünü vurguluyor ancak DW'ye yaptığı açıklamada, hastalık nedenlerinin çoğu zaman tek bir bileşene, proteinlere indirgenemeyeceğini söylüyor.

Tsaigg ve Geisler ayrıca, özellikle yapay zeka sistemlerinin gizemli ve anlaşılması zor olması nedeniyle, tıbbi karar almanın en azından yakın gelecekte insanların yetki alanında kalacağı konusunda hemfikir.

Genetik mutasyonlar yapay zekanın işini zorlaştırıyor.

Profesör Tsaig, her hastalığa neden olan proteinin belirlenmesinin zorluğu nedeniyle, tüm hastalıkların on yıl içinde tedavi edilmesinin mümkün olmayacağını düşünüyor. "İstatistiksel olarak semptomların nedeni gibi görünen, ancak aslında zararsız olan anormal üç boyutlu yapılara yol açan mutasyonlar var." diye ekliyor.

Belirli bir protein yapısının bir hastalığa yol açtığı doğrulansa bile, uygun ilacı bulmak kolay olmayıp, uzun zaman alan ve hastalar üzerinde kapsamlı klinik çalışmalar yapılmasını gerektirmektedir.

Yapay zekanın da yardımıyla hastalıkların tedavisinin önemli miktarda finansal kaynak gerektirmeye devam edeceğini vurguluyor.

Yapay Zeka Bugün Doktorlara Nasıl Yardımcı Oluyor?

Yapay zeka teknolojilerinin günümüzde sağlık alanında oynadığı önemli rolü göz ardı edemeyiz. Florian Geissler'e göre, görüntüleme tabanlı tanılamada yapay zeka, patolojik değişiklikleri daha kolay tespit edebiliyor ve birden fazla ilaç birleştirildiğinde beklenmeyen yan etkilerin analiz edilmesine yardımcı olabiliyor.

Yapay zeka, hasta görüşmelerini özetleyerek ve sağlık sigorta şirketleri için yapılandırılmış raporlar hazırlayarak sağlık sistemlerinin yükünü azaltır, zamandan ve paradan tasarruf sağlar.

Yapay zekanın tıp alanında sağladığı önemli desteğe rağmen Tsaig, hastalıkların teşhisinin yeterli doğruluk ve uzmanlık gerektirdiğini, teşhis kriterleri doğrulanamayan yapay zeka sistemlerinde ise bu desteğin bulunmadığını düşünüyor. Geisler, özellikle etik ve yasal nedenlerle yakın gelecekte tedavi kararlarının yine insanların elinde kalacağını söylüyor.